Menu Zamknij

Święto Rękawki

Święto Rękawki na kopcu Krakusa

Co roku we wtorek po świętach Wielkanocnych na kopcu Krakusa odbywa się tradycyjne święto Rękawki, nierozerwalnie powiązane z historią Starego Podgórza. W tym dniu kopiec jest tłumnie odwiedzany przez okolicznych mieszkańców, którzy chcą zobaczyć zorganizowane tam pokazy rycerskie i wziąć udział w kolorowym jarmarku pełnym atrakcji.

Tradycyjne święto Rękawki
Tradycyjne święto Rękawki 2019
Źródło

Historia tradycji

Nazwa “Rękawka” ma dosyć ciekawe pochodzenie. Według tradycji, po śmierci króla Kraka wierny lud usypał mu mogiłę – kopiec, a ziemię do jego budowy nosił w szytych rękawach. Powszechnie jednak uważa się, że nazwa pochodzi z języka starosłowiańskiego od słowa związanego z pochówkiem – czeskie rakev, słowackie rakva oznacza trumnę.

Święto Rękawki wywodzi się jeszcze z wierzeń pogańskich, kiedy na kopcu odbywały się pogańskie zaduszki – dawne rytuały pogrzebowe, organizowane na wiosnę. Zwyczaj trwał przez wieki, dlatego po wprowadzeniu chrześcijaństwa na te tereny, jako odpowiedź na pogańskie praktyki na kopcu Krakusa, zdecydowano o wybudowaniu małego kościoła pod wezwaniem św. Benedykta. Patron kościoła nie jest przypadkowy – jego święto przypada na 21 marca, czyli dzień równonocy wiosennej, czczonej przez pogan.

Od co najmniej XVII wieku w czasie święta mającego formę odpustu, możniejsi mieszkańcy Krakowa zrzucali z kopca różne pokarmy (np. owoce, chleb, jajka) oraz monety. Pod kopcem zbierały się wtedy tłumy okolicznej biedoty i zbierały spadające dobra. Z tego powodu pod kopcem rozgrywały się często “dantejskie sceny”. Dlatego pod koniec XIX wieku, ówczesne władze austriackie zakazały zwyczaju zrzucania pokarmów.

Święto Rękawki, 1860 r.
Święto Rękawki, 1860 r.

Do połowy XIX wieku Rękawka odbywała się pod kopcem, jednak później władze austriackie zabroniły organizowania święta na kopcu, ponieważ w tym miejscu został wybudowany nieistniejący już dzisiaj fort wojskowy nr. 33 “Krakus”. Z tego powodu uroczystości zostały przeniesione na błonia w pobliżu kościoła św. Benedykta.

Czasy współczesne

Po wielu latach święto Rękawki powróciło na swoje dawne miejsce – na kopiec Krakusa. Obecnie jednak ma ono nieco inną formę niż kiedyś. Jest to jarmark stylizowany na czasy średniowieczne, gdzie odbywają się różne konkursy (np. biegi dookoła kopca) czy pokazy dawnych obrzędów lub bitew rycerskich, organizowanych przez grupy rekonstrukcyjne. Jest kolorowo, wesoło i ciekawie. Dominuje atmosfera odpustu, wokół kopca rozmieszczone są różne stragany, a na niektórych prezentowane są tradycyjne rzemiosła z możliwością zakupu wyrobów – garncarstwo, bednarstwo, koszykarstwo, minerstwo czy kowalstwo. Wszystko odbywa się w atmosferze radości, spotęgowanej trwającą wiosną i obchodzonymi niedawno świętami Wielkiej Nocy. 

Jeszcze do niedawna pobliski kościół św. Benedykta można było zwiedzić tylko w święto Rękawki. Obecnie jednak można to robić częściej, zwłaszcza w okresie wakacyjnym.

Odpust jest także organizowany na błoniach przy kościele św. Benedykta
Odpust jest także organizowany na błoniach przy kościele św. Benedykta

Zobacz także:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *